bestraling

doel

Het doel van radiotherapie of bestraling is om tumorcellen te vernietigen. het is een lokale behandeling, gefocust op een bepaalde tumor of op een gedefinieerd gebied in het lichaam. Het kan gebruikt worden voor verschillende doelen. Bijvoorbeeld om te proberen om 1 of meerdere zichtbare tumoren in zijn geheel voorgoed te laten verdwijnen. Dit wordt dan een een curatieve of radicale intentie behandeling genoemd.  Op het moment dat genezing niet meer mogelijk is, wordt radiotherapie vaak toegepast om pijn of andere klachten te verlichten en ook om het leven te verlengen. Dit wordt een palliatieve behandeling genoemd.

een nieuwe optie?

In 1999 verscheen er een retrospectieve beoordeling vanuit MD Anderson, Houston Texas over post-operatieve of adjuvante bestraling na (on)volledige chirurgische verwijdering (=debulking) van granulosaceltumoren bij patienten. Maar ook van patienten met een recidief, een terugkerende tumor. De patienten werden behandeld in de periode van 1949 tot 1988.  Uit de beoordeling blijkt dat bestraling geen wondermiddel is en tegelijk dat deze behandeling wel degelijk kansen biedt en een behandeloptie zou moeten zijn. We noemen hier 1 artikel, maar er zijn er meer over bestraling bij granulosaceltumor

Vraag is waarom deze behandeloptie voor granulosaceltumor zo lang op de achtergrond is gebleven na deze en andere beoordelingen en in spreekkamers nauwelijks ter sprake kwam en komt. 

hernieuwde kans

De laatste decennia zijn de technieken voor bestraling enorm in ontwikkeling.

Beeldvorming is steeds belangrijker geworden bij het plannen, het toedienen en het vervolgen van een behandeling. Ook is de precisie van bestralingen  toegenomen, waardoor in sommige situaties het aantal bestralingsfracties  en de bijwerkingen kunnen worden beperkt, wat fijn is voor patiënten

Tijdens de behandeling kan beeldvorming gebruikt worden om de röntgenstraling beter te kunnen richten. Dit heet beeld-geleide bestraling. Het gebied dat bestraald wordt kan daarmee zo klein mogelijk gehouden worden en de vorm en intensiteit van de bestraling kan gecontroleerd worden. Dit heet "intensiteit-gemoduleerde" bestraling Hierdoor wordt de stralenbelasting van gezonde weefsels  verminderd. Er zijn verschillende soorten van bestraling en bestralingschema's. Wat het beste is voor de één is niet altijd het beste voor een andere patient.

Wil je meer weten over soorten van bestraling kijk dan naar deze video of lees dit artikel op kanker.nl

Inmiddels zijn internationaal, voor zover wij weten via de besloten site GCT Survivor Sisters, zo'n kleine 100 vrouwen bestraald voor een recidief van de granulosaceltumor. Ze zijn bestraald op verschillende apparaten die een vorm van hoge-precisie bestraling  geven zoals: stereotactische radiotherapie (SBRT, SABR, SRS), robotische radiochirurgie (CyberKnife, intensiteit-gemoduleerde radiotherapie (IMRT) en volumetrisch-gemoduleerde radiotherapie (VMAT). Sommige vrouwen melden dat ze na bestraling leven met NED (No Evidence of Disease), anderen dat het zorgt voor een langere periode - soms jaren - van "stabiele ziekte". Dit betekent dat tumoren niet verder groeien en er geen nieuwe tumoren ontstaan. Bestraling wordt door hen ervaren als minder invasief dan opereren en kan soms hormoon- of chemotherapie uitstellen. Voor de meesten verlengt het de tijd tussen recidieven en biedt het een veel betere kwaliteit van leven. Bestraling zal niet voor iedereen een passende behandelkeuze zijn en misschien ook niet de eerste keuze, toch is het zeker een optie om met je arts te bespreken.

Met dank aan:  Dokter Max Dahele, MBChB, MSc, PhD, MRCP, FRCR , voor tekstsuggesties.

Radiotherapeut Oncoloog, AUMC Amsterdam 

De vrouw die in de internationale patientengroep op Facebook GCT Survivor Sisters bestraling als behandeloptie (weer) op de kaart zette was Helen Hohan. Opeens was er een optie bij voor vrouwen die niet meer geopereerd konden worden of niet tot te weinig reageerden op  hormoon- en/of chemotherapie. En inmiddels gaan ook vrouwen met nog wel behandelopties zoals; operaties, systeem- of chemotherapie op zoek naar de mogelijkheid tot bestraling.  Mede dankzij de artsen van Helen Hohan.

lees haar verhaal